Gemeentelijk Gymnasium Bèta-Talent Bulletin #4
EUSO/EOES voorronde Utrecht
Rob de Boer en Stef Graafsma
Ook dit jaar doen we weer mee met de EUSO/EOES olympiade: voor teams van 3 leerlingen uit de bovenbouw, vooral gericht op het doen van gezamenlijke practica Natuurkunde, Scheikunde en Biologie. De voorrondes vinden plaats op Universiteiten en de nationale eindronde in Groningen of Nijmegen. De winnende teams gaan door naar de Europese finale. Maar zo ver is het nog niet.
Dit jaar hebben wij 4 teams: twee teams uit klas 4 en twee teams uit klas 5. Na de voorbereidende lessen op school gingen maandag 28 november de eerste twee teams naar Utrecht voor de voorronde. Stef Graafsma schrijft hierover: “. De EOES was super goed geregeld! De opdrachten waren heel leuk bedacht en duidelijk. Na de prijsuitreiking kregen we nog wat lekkers en gadgets. Helaas zijn we niet in de top 3 geëindigd, maar we kregen wel een certificaat. “
Masterclass ‘Een middag als student bij het UMC’
Saar van der Putt
Noor, Lotte, Saar, Mette, Florien, Annika en Anne-Fleur uit klassen 5 en 6 gingen woensdag 23 november naar Utrecht voor deze speciale bijeenkomst.
Saar vertelt hierover: “Woensdagmiddag hebben wij een masterclass aan het UMC gevolgd: “een dag als student aan het UMC”. We hebben 4 colleges bijgewoond, 2 van biomedische wetenschappen en 2 van geneeskunde. Docenten vertelden afwisselend over de studies en ook studenten van beide studies deelden hun ervaringen. Het was een hele leuke en interessante dag, heel handig voor het oriënteren op studies!”
U-Talent Academy, module 2
Peyton Kliphuis en Boudewijn van Riel
Onze groep leerlingen die meedoen in het U-Talent Academy programma gingen afgelopen week weer voor een dag colleges en practica naar Utrecht. Dit keer gingen ze van start met module 2.
Peyton vertelt: ”We zijn begonnen met de nieuwe modules, en degene waar ik ben ingedeeld is kalk in de oceaan. Dit is een chemisch-aardrijkskundige module, die vooral focust op kalksamenstellingen en hoe die ontstaan.”
En Boudewijn: “ik heb op de moduledag veel geleerd over zonne-energie. ‘s Ochtends hebben we de werking van zonnecellen besproken en ‘s middags mochten we er zelf een maken. Ik vond het erg leuk om de theorie die we hadden geleerd te zien werken.”
Aardrijkskunde: onderzoek naar verwering van gesteente
Maarten Beijleveld
Op de foto zie je een leerling met een (leeg) pipet, een (dicht) potje zoutzuur en een kalksteen. Met 3 tweede klassen hebben we afgelopen week verschillende soorten verwering besproken. Om chemische verwering te illustreren hebben we onder andere gesproken over het roesten van je fietsketting, maar natuurlijk ook over het oplossen van kalksteen onder zure omstandigheden. Met dit zoutzuur hebben we een stuk kalksteen onder handen genomen. Leerlingen zagen het bruisende effect en het verdwijnen van het kalksteen. Deze korte demonstratie laat onder andere zien dat aardrijkskunde multidisciplinair is en ik geloof dat dit soort voorbeelden ervoor zorgen dat stof beter blijft hangen bij leerlingen. In klas 3 en 4 kunnen we hier op terugkomen en de leerlingen vragen om de chemische reactievergelijking van verwering op te stellen.
Natuurkunde: Magnetisme in klas 5
Ruud Brouwer
In klas 5 staat al een aantal weken het onderwerp magnetisme centraal. Met de 1e en de 2e rechterhandregel lukt het om de richting van het magneetveld B→bij een rechte draad of spoel te voorspellen. Met een derde handregel voorspel je hoe een magneettrein kan zweven, optrekken of afremmen. Aan de onderkant van een hogesnelheidstrein zorgen 50 (supergeleidende) elektromagneten voor de voortstuwing. Door een kabel in het beton onder de trein wordt een wisselstroom gestuurd. Op het beton in P is op dit moment de Lorentzkracht naar links gericht (rode pijl) en op de trein de reactiekracht naar rechts. Vooral op een proefwerk is dit een leuk gezicht als de handregels worden toegepast tijdens het oplossen van een som over de magneettrein.
Natuurlijk deden we ook een practicum: met eenvoudige hulpmiddelen is vast te stellen of de sterkte van het magneetveld evenredig is met het aantal windingen N van de spoel. Het kompasje op de foto wordt aangetrokken door de magneet én aangetrokken door de stroomspoel. Het kompasje draait dan over een hoek a in de richting van de diagonaal van het parallellogram. Met de tangens is dan terug te rekenen hoe sterk het magneetveld van de spoel is als je de sterkte van de magneet ter plaatse van het kompasje weet.
Bezoek Rioolwaterzuivering Hilversum
Eric Snelders
De groep leerlingen uit klas 2 die meedoet aan de keuzemodule waterkwaliteit heeft de afgelopen weken geleerd over het verschil tussen rioolwater, oppervlaktewater en drinkwater. Zo deden ze onderzoek naar organismen in oppervlaktewater en afgelopen maandag 28 november gingen we op bezoek bij de Rioolwaterzuiveringsinstallatie bij Anna’s Hoeve in Hilversum. We kregen een rondleiding van de heer H. van Fulpen (technoloog waterkwaliteit bij Waternet) langs de diverse installaties. Zo keken we in de bezink- en slibtanks en de volgorde waarin het water wordt ontdaan van organisch materiaal (vooral poep) door bacteriën en daarna wordt ontdaan van anorganische stoffen zoals fosfaten en metalen. Uiteindelijk kan het schone water worden getransporteerd naar de Gooiergracht en komt het weer in het Gooimeer terecht waar het verder in de natuur wordt gezuiverd en -later- door het drinkwaterbedrijf geschikt wordt gemaakt als drinkwater.