Gemeentelijk Gymnasium Bèta-Talent Bulletin #9
De Eetbare Schooltuin
Nicolette Swinkels en Maarten Beijleveldt
Yes, er komt een eetbare tuin achter de aula lang de muur! Elke dinsdag in de grote pauze komt een groepje enthousiaste leerlingen bij elkaar in 300 die samen ontwerpen, PR verzorgen, zaaien en planten. Dus wil je meewerken aan dit relaxte stukje natuur? Kom dinsdags langs, en oh ja, we zoeken nog van alles: zaadjes en stekjes van allerlei eetbare planten. Dus we hebben je hulp echt nodig.
Feestelijke Afsluiting Python Cursus
Arjen Bezemer en Eric Snelders
Dinsdag 11 april hadden we een feestelijke bijeenkomst met de deelnemers aan de Python cursus. Met vooral veel Limburgse vlaai, paaseitjes, en andere gezonde traktaties. We begonnen in februari met een groep van 22 leerlingen, in de loop van de tijd zijn er 3 leerlingen afgevallen en met 19 doorzetters hebben we de eindstreep weten te halen. Vanuit Utrecht waren de initiatiefnemers/onderzoekers van het REACT-EU project aanwezig om de leerlingen te bedanken voor hun inzet en -uiteraard- voor het uitdelen van de certificaten.
Deze cursus was onderdeel van een pilot met als doel om te onderzoeken hoe je leerlingen op afstand, en zonder informaticadocent, toch onderdelen van een curriculum kunt aanbieden en afsluiten. Vooral bedoeld voor middelbare scholen die informatica in het programma hebben maar kampen met een tekort (of gebrek) aan informatica docenten, maar -zoals nu blijkt- ook zeer geschikt om in te zetten bij scholen die geen informatica aanbieden maar het als een ‘extra’ module aan gemotiveerde leerlingen willen aanbieden.
Onder de bezielende leiding van Arjen Bezemer, geassisteerd door 6e-klasser Wiebe de Jong, hebben onze leerlingen 6 weken lang gewerkt aan opdrachten om de basis van het programmeren in Python onder de knie te krijgen. Python is een belangrijke programmeertaal om later in studie of onderzoek zelf modellen of verwerkingsapplicaties te kunnen bouwen. De meeste leerlingen waren enthousiast en programmeerden er lustig op los. Een enkeling vond de kennismaking leuk maar zagen zich nog niet als Python programmeur – maar dat was natuurlijk ook niet de bedoeling.
Van Laura en Sylvia, de onderzoekers uit Utrecht, kregen we als feedback dat onze leerlingen een zeer gemotiveerde en getalenteerde groep was die vooral lieten zien dat samen leren (elkaar helpen) grote leeropbrengst kan hebben. Met een kleine groep hielden zij nog een nabespreking en over enkele weken hopen wij de evaluatie van dit project te krijgen. Dat zal ons ook helpen met besluiten over of, en hoe, we dit volgend jaar willen aanbieden.
Klas 1 – Campusdag Muzikale Brainwaves
Maarten Beijleveldt, Aloyse van Haarlem en Merlinde Borgsteede
Op 27 maart ging een groep van 7 leerlingen uit de eerste klas, begeleid door docent Maarten Beijleveldt, naar de Universiteit Utrecht, voor de campusdag ‘Muzikale Brainwaves’. Doel van die dag is om leerlingen bekend te maken met de wetenschap achter geluid en muziek. Zo moesten zij thuis zelf een panfluit maken met stukjes PVC buis. Ook gebruikten zij de laptop met het programma Sonic Pi om geluid te creëren. Aloyse zei hierover: "Ik vond het een erg leuke, leerzame dag. Het leukste vond ik het ontwerpen van onze eigen ringtoon” en Merlinde voegde toe: "Ik vond het ook erg leuk, ik wist niet dat er een formule was waarmee je kon berekenen hoe lang een buis moet zijn om een bepaalde toonhoogte te geven."
Klas 2 en 3 – IJSO Olympiade Voorronde
Rob de Boer, Martijn Stuut en Eric Snelders
In de afgelopen weken heeft een groep van ongeveer 20 leerlingen uit klas 2 en 3 zich voorbereid op de eerste ronde van de IJSO olympiade. IJSO = International Junior Science Olympiad. Elke week konden de leerlingen extra lesjes volgen over scheikunde, biologie en natuurkunde. Want om goed te kunnen scoren bij deze olympiade moet je eigenlijk al veel kennis hebben van de stof uit klas 4.
En donderdag 30 maart was het zover: de leerlingen hebben 2 uur lang gewerkt aan een pittige toets. Ze vonden vooral het natuurkunde deel erg moeilijk. Inmiddels hebben wij zelf alle toetsen al nagekeken en er waren opvallend hoge scores.
Nog opvallender was dat vooral onze 2e-klassers heel erg hoog hebben gescoord, vaak zelfs beter dan 3e-klassers. Hoe dat kan weten we niet precies. Maar vergis je niet – de 3e-klassers hebben ook uitzonderlijk goed gescoord.
We hebben alle werken doorgestuurd naar IJSO Nederland omdat zij het werk ook nog een keer helemaal gaan nakijken. En dan horen we begin mei de uitslag – spannend – want we zijn benieuwd of er leerlingen van onze school door mogen naar de Nationale Eindronde in Nijmegen. En wie weet …. of er een leerling van ons naar Bangkok gaat voor de internationale finale in december 2023.
Klas 4 – Treksterkte van Wc-papier
Ruud Brouwer
In G4 is met krachtsensoren gemeten om een antwoord te vinden op de vraag: Hoeveel kracht is per laagje wc-papier nodig om het te breken? Als je de krachtsensor aansluit op de computer dan krijg je deze metingen voor respectievelijk 1 , 2, 3 en 4 velletjes op elkaar. Bij 5 velletjes werd F > 50 N en kon de krachtmeter het niet meer aan:
Met Excel zet je vervolgens de maximale kracht uit tegen het aantal velletjes en dan blijkt dat er per laagje 13 N nodig is om het vel te scheuren. Vragen die nog niet beantwoord zijn en misschien volgend jaar aan de orde komen: zal gekleurd papier sterker of zwakker zijn? En als je niet in de lengte maar in de breedte trekt? Is duurder papier sterker?
Klas 4 – Masterclass Hersenen en Cognitie in Utrecht
Nora Olde
Op 28 maart was de moduledag Hersenen en cognitie bij de Universiteit Utrecht. Twee van onze leerlingen: Nora en Ninte hebben deze dag bezocht en Nora vertelde ons: "In de ochtend hebben we besproken hoe zenuwen werken en wat een aantal verschillende delen van de hersenen doen en daar een paar opdrachten over gemaakt. In de middag zijn we naar een museum in het UMC geweest en hebben we uitleg van een student geneeskunde gekregen over de geschiedenis van het vak."
Klas 5 – Wiskunde B Dag
Constantijn Tilanus, Noah Herijgers, Alva Lundmark en Peyton Kliphuis
Op vrijdag 24 maart was het zover: de prijsuitreiking van de Nationale Wiskunde B-dag. Voor wie er nog nooit van gehoord heeft: het is een landelijke wedstrijd, waarbij 5e en 6e klassers een hele dag lang in teams allerlei moeilijke wiskundige opdrachten oplossen, en daar dan een begrijpelijk verslag van maken. Ongeveer 1500 teams van 3-4 leerlingen deden mee, en de beste 9 mochten in het Academiegebouw in Utrecht naar de feestelijke finale, waar ze onthaald werden op een lesje top-wiskunde, naast lekkere hapjes en drankjes. Volgens de jury was het niveau dit jaar ongekend hoog, en toonden de finalisten allemaal uitzonderlijk goede inzichten en creatieve oplossingen voor de lastige vragen. Tromgeroffel... en jawel, het GGH-team, bestaande uit Noah Herijgers, Sue Hoffer, Peyton Kliphuis en Alva Lundmark heeft de tweede prijs gewonnen! Een fantastische prestatie, waarmee we hen van harte feliciteren. Het feestje werd besloten met een diner in het statige pand, onder de portretten van Nobelprijswinnaars - wie weet wat de toekomst nog brengt?
Het team kreeg laatst ook nog bericht van de Wiskunde Olympiade; ze hebben dankzij hun prestatie een Wild Card gekregen voor de nationale finale! Alvast heel veel succes gewenst.
Noah zegt: Ik vond de wiskunde B dag een leuke ervaring, omdat je met een groepje van drie of vier de hele dag aan een centraal onderwerp kon werken en daar dan de wiskundige theorie achter moest gaan ontrafelen.
Alva zegt: Ik vond de wiskunde B dag zelf erg leuk en had nooit gedacht dat we zo ver zouden komen met ons verslag. Het was een hele leuke ervaring en ik heb ook erg veel zin om in de komende paar maanden met ons groepje voor te bereiden op de finale voor de olympiade. Zonder mijn groepje was ik daar namelijk zelf nooit gekomen :).
Peyton zegt: Het is heel cool dat we zo ver zijn gekomen met een wiskunde verslag! Ik ga mijn best doen om goed voor te bereiden voor de finale, maar wat de uitkomst ook is, vind ik het erg leuk dat we überhaupt zo een geweldige kans hebben kregen.
Klas 5 – Masterclass Medicinal Chemistry
Hein Coolen
Na de meivakanties gaan we van start met een vijftal workshops binnen het thema ‘Medicinal Chemistry”. Daar is feitelijk geen Nederlandse vertaling voor. Bij ‘medicinaal’ denken we eerder aan hoestbonbons en bij ‘medisch’ aan doktersjassen en verpleegsters. Medicinal Chemistry is een aparte tak van de organische chemie die zich bezig houdt met het ontwerpen en het maken van de actieve component van een geneesmiddel. Zo’n chemische stof moet aan een heleboel criteria voldoen.
In de eerste 3 sessies gaan we in detail kijken op welke manier deze actieve stof zijn werk doet. Hoe gaat een geneesmiddel een interactie aan met een biologisch systeem in een lichaam? Hoe kunnen we met deze kennis de ideale stof ontwerpen en hoe gaat dat maken in zijn werk?
De laatste twee sessies gaan over de grote aantallen. Voordat zo’n ideale actieve stof ontdekt kan worden moeten er duizenden stoffen getest worden. Hoe kun je chemisch gezien met zulke grote aantallen omgaan? Hoe kun je uit duizenden testresultaten de optimale actieve stof afleiden? Op welke manier kan een computer met zo veel chemische structuren overweg?
In de workshops wordt theorie afgewisseld met veel zelf doen en ontdekken. De cursus is vooral bedoeld voor leerlingen die van de Life Sciences (scheikunde en biologie) houden en die het leuk vinden om met de computer te werken.
Klas 5 – Masterclass ‘Potentie van het hart’.
Zoë Kramer
Wij zijn naar de masterclass ‘Potentie van het hart’ geweest op de Universiteit Utrecht op 28 maart. In de aankondiging las ik dat het zou gaan over ECG’s en hoe medicijnen de samentrekking van hartspiercellen kunnen beïnvloeden. Dat leek me een reuze interessant onderwerp dus ik had mij ingeschreven. Samen met de andere 5e klassers Mette en Feline hebben we de hele dag op de Universiteit gewerkt: uitleg gehad en ook experimenten gezien. Het meest interessante van vandaag vond ik dat we hebben geleerd hoe je een ECG kan aflezen en vooral ook wat je er allemaal uit kan aflezen, aangezien dat meer is dan je van tevoren misschien verwacht.